Merkez Bankası politika faizini yüzde 14 seviyesinde sabit tutarak makroihtiyati önlemlerle parasal sıkılaşma politikasını sürdürürken piyasada faizler son 4 yılın zirvesine tırmandı. Uzmanlar politika faizi ile piyasa faizleri arasındaki makasın ilk kez bu kadar açık olduğuna işaret etti.
Merkez Bankası haftalık verilerine göre tüketici kredi faizlerini Kasım 2018’den bu yana gördüğü en yüksek seviyelerinde bulunuyor. 15 Temmuz ile biten haftada ihtiyaç kredi faizi ortalama yüzde 35,41’e geldi ancak bazı bankalarda ihtiyaç kredisi faizi yüzde 37,2’yi aştı. İhtiyaç kredisi faizinde en son bu seviyeler yüzde 36,24 ile 16 Kasım 2018 haftasında görülmüştü.
Makasta yüzde 20 işareti
Tüketici kredisinde 13 haftalık büyüme hızı yüzde 62 Merkez Bankası verilerine göre TL tüketici kredi faizleri ortalama yüzde 33,72’ye çıktı. Politika faiziyle arasındaki makas 20 puana işaret ediyor. Faizlerde yükseliş ise haziran başından bu yana devreye alınan önlemler sonrası hızlandı. Haziran başında TL tüketici kredi faizi yüzde 30,32 idi. 1.5 ayda 5.1 puanlık yükseliş yaşandı. Faizler hızlı yükselirken tüketici kredileri büyüme hızında dalgalı bir seyir yaşandı.
Yeni önlem mesajı
Merkez Bankası son Para Politikası Kurulu metninde politika önlemlerinin kredi kanalından da uygulanacağını ifade etti. Bu krediler üzerinde yeni önlemler görüleceğinin işareti. Uzmanlar alınabilecek önlemlerin kredi faizlerindeki yükseliş trendini devam ettireceğini vurguladı.
Likidite sıkışıklığı
Uzmanlara göre TCMB’nin faiz indirimleri sonrası TL’de yaşanan değer kaybı sonrası açıklanan kur korumalı mevduata yönlendirilen TL nakitle beraber yüzde 14 olan TCMB haftalık repo faizine rağmen kredi faizlerinin yüksek olması TL’deki likidite sıkışıklığının bir göstergesi.
Bankalarda kampanya
Merkez Bankası verilerine göre kredi faizlerinin yanı sıra mevduat faizleri de arttı. Bankalarda ortalama TL mevduat faizi yüzde 17’yi aşarken bankalar yüzde 21’in üzerinde faiz veriyor. Merkez Bankası verileri haziran başında TL mevduat kredi faizinin 15,79 seviyelerinde bulunduğunu gösteriyor. Bugün TL mevduat kredi faizini yüzde 21’e kadar çıkaran bazı bankalarda ise haziran başında uygulanan faiz oranı yüzde 14,5 seviyesindeydi.
Bankaların döviz mevduatına uyguladıkları faizde de hem yükseliş yaşanıyor hem de bankalar kampanyalar uygulanıyor. Bankacılık kaynaklarından edinilen bilgiye göre döviz mevduatına KKM kampanyası yaparak döviz mevduatlarına yıllık yüzde 6’ya varan faiz uygulanıyor.