Bilgisayarlardan akıllı telefonlara, uçaklardan elektrikli araçlara, ev eşyalarından askeri donanımlara kadar birçok teknolojinin temelini oluşturan yarı iletken çipler ve entegre devreler, ABD ile Çin arasındaki artan ekonomik ve jeostratejik rekabetin yeni mücadele alanı olmaya aday görünüyor.
ABD'nin Japonya, Güney Kore ve Tayvan ile oluşturmayı tasarladığı, çip üretiminde iş birliğini öngören "Çip Dörtlüsü", sektörde Çin'e karşı bir blok oluşturarak iki büyük güç arasındaki küresel mücadelenin belirleyici unsuru haline gelebileceği tahmin edliyor.
İlk hazırlık toplantısının ağustos sonunda veya eylül başında yapılması planlanan "Çip Dörtlüsü"nün, taraf ülkelerin Çin ile bağlarını nasıl şekillendireceği hem bölgenin hem de dünyanın geleceği açısından kritik önem taşıyor. ABD yönetimi, öncüsü olduğu çip endüstrisini Çin ile teknolojik rekabetteki “kırmızı çizgisi” olarak görüyor, 5G iletişim altyapısında olduğu gibi üstünlüğünü kaptırmak istemiyor.
Amerikan Yarı İletken Endüstrisi Birliğinin verilerine göre, 2021'de 555,9 milyar dolara ulaşan küresel çip satışlarının yüzde 46’sı Amerikan şirketlerince yapıldı. ABD'yi yüzde 21 ile Güney Kore, yüzde 9 ile Japonya ve Avrupa ülkeleri, yüzde 8 ile Tayvan ve yüzde 7 ile Çin izledi.
Fakat ABD’nin üretim alanındaki payı giderek azalıyor. 1990’ların başında yüzde 37 olan üretim payı bugün yüzde 12 civarına düşmüş durumda. Üretimin büyük bölümü de yurt dışındaki ortaklıklarla yapılıyor.
ABD; tasarım, geliştirme, pazarlama ve satış alanlarını kapsayan ekosistemin bütünü göz önüne alındığında hala endüstrinin en büyük aktörü konumunda. Başta Intel olmak üzere dünyanın önde gelen çip geliştiricilerinin çoğu Amerikan şirketleri.
Washington, son dönemde imalat alanındaki payını artırmayı, tedarik zincirlerindeki kesintilere karşı küresel pazarın kontrolünü sürdürmek açısından hayati görüyor.
ABD Kongresinde 27-28 Temmuz'da, çip üretimi sektörüne 280 milyar dolarlık yardımı öngören "Çip ve Bilim Yasası" kabul edildi.
ABD Başkanı Joe Biden'ın 9 Ağustos'ta imzalayarak yürürlüğe soktuğu yasa, ülkede yarı iletken üretiminin artırılmasını hedefliyor.
Yasa, yarı iletken üretimi için yaklaşık 52 milyar dolarlık desteğin yanı sıra yarı iletken fabrikalarının kurulumunu teşvik etmek için dört yıllığına yüzde 25'lik vergi indirimini içeriyor. Teşviklerin 39 milyar doları, imalat tesislerinin kurulmasına, 11 milyar doları ise çip alanındaki araştırma ve geliştirme faaliyetlerine ayrılacak.